Het is grijs en regenachtig buiten, je bent snotterig en het is pas dinsdag. Ziek melden en terug je warme bed in of winnen plichtsbesef en verantwoordelijkheidsgevoel het?
Over geen zin en een beetje kwakkelig zijn, kan bedrijfsarts Frank Loogman kort zijn: “Je hebt een contract met je werkgever om tegen betaling diensten uit te voeren. Als dat om medische redenen tijdelijk niet kan, dan is daar niets aan te doen. Maar ‘geen zin’ heeft daar niets mee te maken.”
Eerst de feiten. Wat kun je van je werkgever verwachten als je je ziek meldt? Werkgevers mogen volgens de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) niet zomaar naar al je gegevens vragen bij een ziekmelding.
Je hoeft dus niet te vertellen wat je precies mankeert, schrijft de Autoriteit Persoonsgegevens in de beleidsregels De zieke werknemer. Een werkgever mag niet vragen wat je hebt en ook niet wat je mogelijk nog wel kan doen die dag.
Kun je nog tillen, wil je in een aparte kamer werken of kun je alleen de telefoon opnemen en verder niks? De werknemer hoeft deze vragen niet te beantwoorden.
Werkgevers mogen wel andere vragen stellen
Een werkgever mag wel vragen naar het telefoonnummer en (verpleeg)adres. Verblijf je tijdens je ziekte in een ziekenhuis, verslavingskliniek of psychiatrische inrichting, dan is het voldoende om te zeggen dat je in een zorginstelling verblijft.
Ook mag de werkgever informeren naar de vermoedelijke duur van het verzuim. De werkgever mag zich laten informeren door de bedrijfsarts als het antwoord onduidelijk is.
Dit geldt ook voor navraag naar de lopende afspraken. Verder mag de werkgever vragen of de werknemer onder een van de zogenoemde vangnetbepalingen van de Ziektewet valt. Hij of zij mag niet vragen om welke vangnetbepaling het gaat.
Dit zijn de vangnetbepalingen:
- Werknemers die door zwangerschap arbeidsongeschikt zijn
- Werknemers die door orgaandonatie arbeidsongeschikt zijn
- Werknemers met een arbeidsongeschiktheidsverleden die binnen vijf jaar na indiensttreding opnieuw arbeidsongeschikt worden en oudere werknemers die voorafgaand aan de indiensttreding minimaal 52 weken een uitkering op grond van de Werkloosheidswet hebben ontvangen en die binnen vijf jaar na indiensttreding (langdurig) ziek worden
Geen orgaantransplantatie, zwangerschap of gebroken ledematen, maar wel toe aan een paar dagen thuisblijven? Je werkgever kan dan ter controle een arbo- of bedrijfsarts inschakelen. In het verzuimbeleid van het bedrijf staat na hoeveel dagen dat kan worden gedaan.
Die arts kan vervolgens contact opnemen om te kijken hoe het met je gaat en je uitnodigen op het spreekuur. Die uitnodiging mag je niet weigeren.
‘Ook de sfeer op de werkvloer kan je ziek maken’
Het idee dat mensen zich om elk wissewasje ziek melden klopt niet, zegt de bedrijfsarts. Gemiddeld melden Nederlanders zich slechts één keer per jaar ziek, vertelt Loogman.
“Er zijn tal van oorzaken die je ziek kunnen maken. Hoe de sfeer op de werkvloer is, of je veel stress ervaart, of je steeds dezelfde handelingen moet uitvoeren en daar fysiek ziek van wordt. Er valt niet veel algemeens over te zeggen. “
“Met een zielige stem opbellen en het er een paar dagen lekker van nemen, gebeurt echt niet zo vaak. In 95 procent van de gevallen gaat het ziekteverzuim gewoon goed.”
Aandacht en erkenning is het begin
Wat je van een werkgever mag verwachten als je je ziek meldt, is volgens de bedrijfsarts in ieder geval empathie. “Aandacht, respect voor het besluit om niet te komen werken, betrokkenheid tijdens de ziekte en erkenning voor het probleem, daar begint het mee.”
“Als iemand zich meer dan drie keer per half jaar ziek meldt, dan klopt er iets niet.”
Frank Loogman
Ook mag het herstel niet worden belemmerd, dus een afwachtende houding is op z’n plaats. “Even een appje bij een verkoudheid en vragen of het weer gaat is prima. Maar elke dag bellen als iemand herstelt van een gebroken been is te opdringerig.”
“Als iemand zich meer dan drie keer per half jaar ziek meldt, dan klopt er iets niet”, meent Loogman. “Wat er niet klopt, dat hangt af van de beroepsgroep en het individu. Iemand heeft bijvoorbeeld een moeilijk gesprek gehad over zijn functioneren en meldt zich de dag erna ziek.”
“Boosheid en schaamte over dat gesprek is geen ziekte, maar het kan zijn dat iemand al maanden op z’n tenen loopt, de taken niet aankan en het negatieve gesprek de druppel was. Dan kan een gezamenlijk gesprek met de bedrijfsarts zorgen voor een oplossing.”
Ga preventief naar de bedrijfsarts
Wat veel werknemers niet weten, zegt Loogmans, is dat zij recht hebben op een bezoek aan de bedrijfsarts zonder dat de werkgever daarvan op de hoogte hoeft te worden gesteld.
“Als er iets is op je werk dat klachten veroorzaakt, kan dat worden besproken met de bedrijfsarts. Die kan je vervolgens adviseren om gerichte therapie te volgen of tijdelijk wat minder te werken en met die aanbeveling kan een werknemer in gesprek met de leidinggevende.”
Tussen een werknemer en werkgever bestaat een relatie die vaak ook persoonlijk is, zegt Loogmans, en beide partijen willen graag dat die goed blijft